, БУРЯАД ХЭЛЭНЭЙ ХЭШЭЭЛНҮҮДТЭ АДЛИРХУУ УДХАТАЙ ҮГЭНҮҮДЭЙ ТОЛИНУУДЫЕ ХЭРЭГЛЭЛГЭ // Бурятский язык и литература в школе. - 2024. №2. . - С. 47-54.

БУРЯАД ХЭЛЭНЭЙ ХЭШЭЭЛНҮҮДТЭ АДЛИРХУУ УДХАТАЙ ҮГЭНҮҮДЭЙ ТОЛИНУУДЫЕ ХЭРЭГЛЭЛГЭ

Работа выполнена при финансовой поддержке гранта ФГБОУ ВО «БГУ» в рамках реализации научного проекта № 24-02-02 База данных «Электронный фонд словарей бурятского языка: аспектные словари».

DOI: 10.18101/3033-1310-2024-2-47-54 УДК: 811.512.31

Зорилго. Тус статья соо буряад толинуудай үүргэ тухай бэшэгдэнхэй. Гол материал болон адлирхуу удхатай толинууд абтанхай. Тиихэдээ Н. Б. Дугаров болон Д. Д. Санжинагай адлирхуу удхатай үгэнүүдтэй толинууд шэнжэлэн үзэгдэбэ. Тэдэнэй дутуу дунданууд элирүүлэгдээ, байгуулгын тала, шухала хубинуудынь харуулагдаа. Тэрээнэй хажуугаар «Бурятский корпус» гэжэ электрон толи тухай хэлэгдээ. Толинуудай онсо шэнжэ гаргажа байхадаа, «Буряад хэлэн» гэhэн эрдэмдэ адлирхуу удхатай үгэнүүд тухай, тэдэ үгэнүүдэй тодорхойлол тухай харуулагдаа, толинуудай hурагшадта хэрэгтэй байhан тодорхойлогдоо. Буряад хэлэнэй хэшээлнүүдтэ hурагшадай үгын нѳѳсэ баяжуулха зорилго бэелүүлхэ, адлирхуу удхатай үгэнүүдые тодорхойлон тайлбарилжа hураха, удха найруулгын талаар байhан илгаануудыень элирүүлхэ, үгын удхые зүбѳѳр харуулха болон hурагшадай хэлэлгэеэ хүгжѳѳхэдэ үргэн арга боломжо багшанарта үгэнэ. Буряад хэлэнэй хэшэлнүүдтэ адлирхуу удхатай толинуудые хэрэглэлгэ хадаа hурагшадай юрэнхылэгдэhэн шадабаринуудые хүгжөөнэ, тэрэ тоодо hанал бодолоо дамжуулхадаа, хэрэгтэй үгэ шэлэн холохо, толинуудые хэрэглэхэ, буряад хэлэеэ шудалха, тусхай лингвистическэ хараа бодолтой болохо г. м. Мүн тиихэдэ буряад хэлэнэй хэшээлнүүдтэ адли удхатай үгэнүүдэй толинуудые багшанар зүбѳѳр хэрэглэхэ тухай хэлэгдэнэ. Дүнгүүд. Тус нэрлэгдэhэн толинуудые шэнжэлhэнэй дүнгѳѳр, толинуудай байгуулгаар шухала асуудалнууд тодорхойлогдоо, hуралсалда хэрэгтэй дурадхалнууд элирүүлэгдээ.

буряад хэлэн, адлирхуу удхатай үгэнүүд, буряад хэлэнэй толинууд, буряад хэлэнэй хэшээлнүүд.

Амоголонов Д. Д. Современный бурятский язык: учебное пособие для вузов / М-во просвещения РСФСР. Улан-Удэ, 1958. 338 с. Текст: непосредственный.

Дугаров Н. Б. Лексические синонимы в современном бурятском литературном языке. Москва: Наука, 1978. 72 с. Текст: непосредственный.

Дугаров Н. Б. Адлирхуу удхатай үгэнүүдэй хуряангы толи = Краткий словарь синонимов бурятского языка. Улаан-Үдэ: Бэлиг, 1995. 56 х.

Лексикология бурятского языка: учебное пособие / Министерство образования и науки Российской Федерации, Бурятский государственный университет; составители Л. Б. Будажапова, Р. С. Дылыкова. Улан-Удэ: Изд-во БГСХА имени В. Р. Филиппова, 2016. 110 с. Текст: непосредственный.

Сажинова Г. З. Критерии выделения синонимов в бурятском и английском языках // Лексико-фразеологическое своеобразие бурятского языка: сборник статей. Улан-Удэ: Изд-во БФ СО АН СССР, 1985. С. 62–74. Текст: непосредственный.

Санжина Д. Д. Язык бурятских исторических романов. Улан-Удэ: Изд-во БНЦ СО АН СССР, 1991. 132 с. Текст: непосредственный.

Санжина Д.Д. Бурятский язык: стилистический аспект лексической синонимии. словарь-справочник. Улан-Удэ, 2010. 156 с. Текст: непосредственный.

Шагдаров Л. Д. Функционально-стилистическая дифференциация бурятского литературного языка. Улан-Удэ: Бурят. кн. изд-во, 1974. 348 с. Текст: непосредственный.